De prioriteiten en het programma van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie 2022 [fr]

De prioriteiten van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie 2022

Een meerderheid van de Europese burgers verwijt Europa niet langer dat het te veel doet, maar echter dat het te weinig doet, meer bepaald op het vlak van gezondheid, ecologische transitie, digitale transitie, sociaal beleid, veiligheids- en defensiebeleid, alsook migratiebeleid.

De tussentijdse evaluatie van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie

Op 30 maart hebben de minister van Europa en Buitenlandse Zaken en de staatssecretaris voor Europese Zaken een mededeling ingediend over de tussentijdse evaluatie van het Franse voorzitterschap van de Europese Unie.

Elysée et logo

©Présidence de la République

Georganiseerd onder de begrippen “herstel, kracht en samenhorigheid” heeft het Franse voorzitterschap sinds 24 februari het hoofd moeten bieden aan de uitbarsting op het Europese continent van een intens en dodelijk conflict met de Russische agressie in Oekraïne. Deze context benadrukt de urgentie voor de Europese Unie om zich te versterken ten einde haar burgers te beschermen en haar waarden en belangen in haar naaste en verre omgeving te verdedigen en bevestigt de relevantie van de rode draad die voor dit 13e Franse Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie is gekozen: de versterking van de Europese soevereiniteit op alle gebieden.

Frankrijk heeft op twee fronten gehandeld in zijn rol als voorzitter van de Raad van de Europese Unie:

1. Samen met de twee andere instellingen, de Europese Commissie en het Europees Parlement, heeft het Franse voorzitterschap zich ingezet voor een snelle, eensgezinde en krachtige reactie op de Russische agressie. De Europese Unie heeft dus:

 een nooit eerder geziene reeks sancties tegen Rusland aangenomen, met vier reeksen maatregelen die gericht zijn tegen Russische functionarissen en hun vermogen om het conflict te financieren;

 noodmaatregelen genomen ter ondersteuning van Oekraïne en het Oekraïense volk, door middel van ongekende militaire steun, de activering van tijdelijke bescherming voor vluchtelingen, directe en indirecte financiële bijstand aan Oekraïne, de synchronisatie van het Oekraïense elektriciteitsnet met het Europese net, naast de mobilisatie van de lidstaten;

 tijdens de Top van Versailles van 10 en 11 maart is dringend werk gemaakt van een versnelde afbouw van de Europese afhankelijkheden, met name op energiegebied, die in sommige lidstaten zeer groot zijn en voor de Unie in haar geheel een blijvende kwetsbaarheid vormen. De Commissie zal in mei concrete voorstellen doen om deze energieafhankelijkheid tegen het einde van het jaar met twee derde te verminderen, waardoor de druk op Rusland nog zal toenemen;

 een inhaalbeweging te maken op het gebied van defensie-investeringen, de belangrijke besluiten die op dit gebied in verscheidene lidstaten zijn genomen te veralgemenen en de Europese vermogens en de industriële basis te versterken.

2. Ondanks de oorlog in Oekraïne, die uiteraard een zeer grote invloed heeft gehad op de agenda van het Franse voorzitterschap, is het er toch in geslaagd op koers te blijven door verder te werken aan de oorspronkelijk vastgestelde prioriteiten, die gericht zijn op de versterking van de samenhang en het vermogen tot optreden van de Unie.

Met name op drie gebieden is grote vooruitgang geboekt, die in het tweede kwartaal zal worden voortgezet:

In de eerste plaats zijn verschillende belangrijke wetgevingsinstrumenten aangenomen om de belangen van de Unie op het gebied van handel, klimaat en digitale technologie beter te garanderen.

Zo is op handelsgebied over het wederkerigheidsinstrument voor de toegang tot overheidsopdrachten op 14 maart 2022, na tien jaar onderhandelen, een volledige overeenkomst gesloten: dit instrument zal ons helpen eerlijke concurrentievoorwaarden voor onze ondernemingen te garanderen en hun internationale kansen te bieden. In dezelfde geest heeft Frankrijk ervoor gepleit dat ingevoerde producten aan de Europese landbouw- en milieunormen moeten voldoen.

Wat de ecologische overgang betreft, is op 15 maart 2022 een politiek akkoord bereikt over het koolstofaanpassingsmechanisme aan de grenzen: door een gelijk speelveld te garanderen voor alle ondernemingen die op de interne markt handel drijven, zal dit mechanisme niet-Europese staten ertoe aanzetten een ambitieuzer klimaatbeleid te voeren en ervoor zorgen dat wij onze fabrieken en banen niet verliezen aan vervuilende landen. Dit is een wereldprimeur en een essentieel onderdeel van het aanpassingspakket aan de doelstelling van -55% (van de broeikasgasemissies tegen 2030 ten opzichte van 1990), waarover wij verder zullen onderhandelen. Bovendien is op 17 maart in de Raad een akkoord bereikt over de oprichting van een Europese sector voor de productie van batterijen, waardoor de dynamiek ten gunste van de kringloopeconomie, technologische uitmuntendheid en de herindustrialisering van de Unie wordt versterkt.

Ten slotte werd op 24 maart op digitaal gebied de wet over digitale markten volledig goedgekeurd (de "Digital Markets Act"): dit is het eerste regelgevingskader voor deze markten ter wereld, dat een einde zal maken aan de oneerlijke praktijken van bepaalde digitale bedrijven die hun eigen regels opleggen. Het Franse voorzitterschap zal ook zijn inspanningen voortzetten met betrekking tot het tweede grote wetgevingsproject over digitale diensten (de “Digital Services Act”), die ervoor moet zorgen dat de grote digitale platforms meer verantwoording afleggen voor de inhoud die zij verspreiden. De oorlog in Oekraïne toont aan dat dit een commerciële, democratische en strategische noodzaak is.

Ten tweede heeft het Franse Voorzitterschap, wat de samenhang en de waarden van de Europese Unie betreft, gebruik gemaakt van alle instrumenten die het tot zijn beschikking heeft op het gebied van de rechtsstaat. Aldus heeft het een debat op gang gebracht over de versterking van deze instrumenten, met inbegrip van de verordening over de conditionaliteit in verband met de rechtsstaat, die inmiddels van kracht is en die het mogelijk maakt maatregelen te nemen tegen elke schending op dit gebied die gevolgen heeft voor de Europese begroting. Het heeft ook de aanzet gegeven tot de herziening van de verordening over de financiering van Europese politieke partijen, die onder meer zal inhouden dat niet-EU-landen de financiering van Europese politieke partijen verbieden. Ook op het gebied van de gendergelijkheid is een belangrijke stap voorwaarts gezet met de goedkeuring door de Raad op 14 maart van het voorstel voor een richtlijn, dat tien jaar geblokkeerd was geweest, om te zorgen voor een betere participatie van vrouwen in raden van bestuur.
Ten slotte werd op 24 februari in de Raad een akkoord bereikt over de richtlijn betreffende de niet-financiële prestaties van bedrijven, waardoor Europa een pionier wordt op het gebied van de inachtneming van sociale en milieurisico’s door bedrijven.
Op het gebied van grensbeheer versterkt de oprichting van een Schengenraad van ministers de samenhang van de besluiten van de lidstaten en de Europese Unie over asiel en migratie.

Wat tenslotte de toekomst van de Unie betreft, zijn de werkzaamheden in het kader van de Conferentie over de toekomst van Europa gevorderd en zullen zij leiden tot de indiening van een verslag op 9 mei, waarin de voorstellen van de burgers zullen worden opgenomen.

Deze bezinning over de toekomst van de Unie moet ook betrekking hebben op de noodzaak voor een soeverein Europa om zijn rol als echte geopolitieke speler op zich te nemen. Dat is de bedoeling van de standpunten van het Strategisch Kompas, het "Witboek" over Europese defensie en veiligheid dat op 24 en 25 maart 2022 door de Europese Raad is goedgekeurd.

Een soeverein Europa houdt met name in dat het een volwaardige rol speelt in de grote geografische gebieden waar veel van haar veiligheid en welvaart op het spel staan. In deze context is op 22 februari het eerste forum tussen de Europese Unie en de landen van de Indo-Pacifische regio georganiseerd, om het optreden van de Europese Unie in dit gebied te structureren. Evenzo heeft op 17 februari de grote internationale top van het Franse voorzitterschap plaatsgevonden tussen de landen van de Europese Unie en die van de Afrikaanse Unie: het partnerschap, dat uniek is, werd opnieuw bevestigd, alsook de gemeenschappelijke wil om het te vernieuwen, met name op basis van een investeringspakket van 150 miljard euro. Hiermee wordt beoogd de diversificatie van inclusieve, duurzame en veerkrachtige economieën te versterken en de stabiliteit en de respectieve soevereiniteit van de twee continenten te versterken.

Europa moet ook in staat zijn deze soevereiniteit op zich te nemen in betwiste gemeenschappelijke ruimten. Daarom zijn verscheidene initiatieven gelanceerd, waaronder de ontwikkeling van een Europese strategie voor veiligheid en defensieruimte, de validering van de uitbreiding van de gecoördineerde maritieme aanwezigheid tot het noordwesten van de Indische Oceaan, en de actualisering van de strategie van de Europese Unie voor maritieme veiligheid.

Tijdens de komende drie maanden van het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie zal de uitvoering van deze prioriteiten kunnen worden voortgezet.

 De soevereiniteitsagenda gelanceerd tijdens de toespraak aan de Sorbonne

In 2017, tijdens zijn toespraak aan de Sorbonne-universiteit, stelde de President van de Franse Republiek een “soevereiniteitsagenda” voor aan de Europese partners. Deze agenda handelt over het vermogen van Europa om zijn plaats in de wereld van vandaag in te nemen en er onze waarden en belangen te verdedigen.

Er wordt al vier jaar aan deze agenda voor een soeverein Europa gewerkt:

Op het vlak van de ecologische transitie heeft Europa de doelstelling om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn, aangenomen. Daarnaast besteedt het voortaan een derde van zijn budget aan de strijd tegen de opwarming van de aarde en heeft het de Klimaatbank opgericht.

Op digitaal vlak werden de hervorming van het auteursrecht en het offline halen van terroristische berichten, goedgekeurd. Binnenkort komt er ook een regulering en een verantwoordingsplicht van platforms.

Op sociaal vlak werd eerst en vooral besloten om de detachering te herzien volgens het principe “gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plaats”.

Op het vlak van defensie heeft Europa zijn eerste gemeenschappelijke militaire begroting opgesteld en heeft het een Europees interventie-initiatief opgericht. Bovendien wordt er binnen de Frans-Duitse as gewerkt aan de gevechtstankwagen en het gevechtsvliegtuig van de toekomst.

Op economisch vlak heeft Europa dankzij een historisch herstelplan dat gebaseerd is op een gemeenschappelijke Europese lening, het hoofd kunnen bieden aan de crisis. Bovendien rust Europa zich geleidelijk aan uit met handelsbeschermingsinstrumenten om zo niet langer op naïeve wijze zijn plaats binnen de globalisering in te nemen.

 Het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (PFUE) in drie toonaangevende en concrete teksten: digitaal, klimaat en sociaal

Tijdens het Franse voorzitterschap zullen veel Europese wetten worden onderhandeld en eventueel aangenomen.

Hieronder vindt u drie voorbeelden:

1. Digitaal: we zullen ons prioritair richten op de economische regulering en de verantwoordingsplicht van digitale platforms, met name in de strijd tegen hate speech, en dit in het kader van de wet over digitale diensten en markten (DSA et DMA).

2. Ecologische transitie: we zullen ons prioritair richten op de invoering van een koolstofprijs op goederen die door de Europese Unie worden ingevoerd. Dit is een kwestie van economische en ecologische efficiëntie.

3. Sociaal: we zullen ons prioritair richten op het tot stand brengen van een Europese wetgeving inzake minimumlonen.

 Het Europa dat wij tegen 2030 willen bereiken, is een Europa dat zich richt op investeringen, waarden, jongeren, cultuur en gezondheid

Het Franse voorzitterschap biedt ons de kans om het Europa van morgen te helpen voorbereiden. Wij zullen de basis voor ingrijpende veranderingen leggen:

Een nieuw groei- en investeringsmodel voor de EU en de eurozone.

De Europese waarden, met instrumenten om onze democratieën te beschermen.

Jongeren, met een uitbreiding van de Erasmus-mogelijkheden.

Cultuur, met de oprichting van een “Academie van Europa” die een honderdtal intellectuelen uit de 27 landen en uit alle disciplines verenigt om te debatteren over Europa.

Gezondheid, met de oprichting van een gemeenschappelijk onderzoeksbureau en grote onderzoeksprojecten, bijvoorbeeld aangaande Alzheimer

 Met zijn voorzitterschap wil Frankrijk aan de verwachtingen van de burgers beantwoorden:

De Conferentie over de toekomst van Europa waarvan het idee in 2019 door Frankrijk werd voorgesteld en dat op 9 mei 2021 door de President van de Franse Republiek, aan de zijde van de voorzitters van het Europees Parlement en van de Europese Raad, alsook van de voorzitster van de Europese Commissie, in Straatsburg werd gelanceerd, heeft de Europese burgers een nieuwe debatruimte geboden, zodat ze kunnen bijdragen aan het bepalen van de beleidslijnen van Europa voor de komende jaren en decennia. Zo kunnen burgers hun wensen en verwachtingen kenbaar maken op het platform futureu.europa.eu, en dit binnen transnationale panels en in het kader van vele evenementen die in de 27 lidstaten worden georganiseerd.

In eigen land heeft de Franse regering twee mechanismen in het leven geroepen. Zo werden er 18 conferenties in alle regio’s, zowel in het Franse vasteland als in de overzeese gebieden, georganiseerd waaraan uitgelote burgers konden deelnemen. Daarnaast werd er ook een grootschalige onlineraadpleging gehouden, waaraan 50.000 Franse jongeren hebben deelgenomen. De definitieve resultaten van deze nationale debatten werden eind november 2021 aan de Franse regering overhandigd.

De aanbevelingen van de burgers, zowel in Frankrijk als in Europa, dragen bij aan de prioriteiten van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. De Conferentie over de toekomst van Europa eindigt in het voorjaar van 2022, wanneer het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie nog volop aan de gang is. De burgers zullen op de hoogte worden gebracht van het gevolg dat aan de hun aanbevelingen werd gegeven.

Wat is het programma van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie ?

Van 1 januari tot 30 juni 2022 bekleedt Frankrijk het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (EU). Het programma richt zicht op drie ambities:

Een meer soeverein Europa: door het Schengengebied te versterken, zijn grenzen te beschermen, migratie te beheersen en zijn asielbeleid te verbeteren, met opvolging van zijn waarden en internationale verplichtingen. Door een sterker Europa dat in staat is om op te treden op het gebied van veiligheid en defensie; door zich in te zetten voor de welvaart en de stabiliteit in zijn buurlanden, vooral door zijn engagement in de Balkan en wederopbouw van zijn betrekkingen met Afrika; door bij te dragen tot het aangaan van de wereldwijde uitdagingen.

Een nieuw Europees groeimodel: om Europa een groot continent van productie, werkgelegenheid, innovatie en technologische uitmuntendheid te maken.

Economische ontwikkeling en klimaatambities te combineren; innovatie en groei van Europese digitale spelers ondersteunen en tegelijk zijn eigen regels voor de digitale wereld vaststellen; werknemers kwaliteitsvolle, gekwalificeerde en beter betaalde banen bieden.

Een menselijk Europa: dat luistert naar de zorgen van zijn burgers in het kader van de Conferentie over de toekomst van Europa, dat de rechtsstaat verdedigt en trouw is aan zijn waarden, dat trots is op zijn cultuur, vertrouwen heeft in wetenschap en kennis, vastbesloten is om discriminatie te bestrijden en zich inzet voor de toekomst van zijn jeugd.

De ambities van het voorzitterschap zijn een voortzetting van de werkzaamheden van het Sloveense voorzitterschap, alsmede van het bredere kader van het programma van het “trio” van voorzitterschappen dat met het toekomstige Tsjechische en Zweedse voorzitterschap is opgesteld.

Deze ambities zijn gebaseerd op het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2022. Er is nauw overleg geweest met de voorzitter van de Europese Raad, het Europese Parlement en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. Ook het Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de regio’s en de sociale partners werden geraadpleegd.

Bij de uitvoering van dit programma zal rekening moeten worden gehouden met de ontwikkeling van de gezondheidssituatie.

Tot slot zal het voorzitterschap ervoor zorgen dat meertaligheid zowel in de werkzaamheden van de Raad als tijdens de in Frankrijk georganiseerde bijeenkomsten vastberaden wordt bevorderd.

Voor meer informatie over het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie

Raadpleeg het programma van het Franse voorzitterschap